بحران ناوگان هواپیمایی ایران با زمینگیری نیمی از هواپیماها
بر پایه استانداردهای جهانی هواپیما با سن بیش از ۲۰ سال فرسوده محسوب میشود، میانگین سن هواپیماها در ایران ۲۵ سال است. بیش از نیمی از هواپیماهای تجاری ایران زمینگیر هستند و این خطر در کمین تعداد بیشتری از آنهاست.
شرکتهای هواپیمایی ایران پیش از امضای توافق هستهای در سال ۹۴ در یکی از بحرانیترین دورههای خود در عمر جمهوری اسلامی قرار داشتند و اکنون دوباره در شرایطی مشابه و چه بسا وخیمتر قرار دارند.
نایب رئیس هیئت مدیره انجمن شرکتهای هواپیمایی و مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی دوشنبه ۱۵ آذر به خبرگزاری ایرنا گفت، اکنون بیش از نیمی از هواپیماهای ایران “به دلیل نبود قطعات به خصوص موتور” زمینگیر هستند.
علیرضا برخور در این باره گفته است: «اکنون بیش از ۱۷۰ فروند از هواپیماهای موجود به دلیل نبود منابع مالی لازم و محدودیتهای ناشی از تحریمها برای تامین قطعات مورد نیاز غیر فعال هستند.»
ایران پس از توافق هستهای با شش قدرت جهانی و اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با دو شرکت هواپیماسازی آمریکایی و اروپائی بوئینگ و ایرباس و شرکت ایتالیایی فرانسوی “ایتیآر” برای دریافت ۲۰۰ فروند هواپیمای مسافربری قرارداد بست.
از این هواپیماها سه فروند ایرباس و ۱۳ فروند “ایتیآر” وارد ایران شدند و دریافت بقیه هواپیماها پس از خروج آمریکا از توافق هستهای در اردیبهشت ۱۳۹۷ و اعمال مجدد تحریمها متوقف شد.
مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (ایرانایر) اسفند ماه سال پیش گفته بود از هواپیماهای برجامی هم فقط هفت یا هشت فروند فعال هستند و بقیه به علت تامین نشدن قطعات لازم زمینگیر شدهاند.
او همچنین گفته است که شرکت ایرانایر توان پرداخت قسط هواپیماهای برجامی که ۳۳۰ میلیارد تومان میشود را ندارد. ظاهرا همین مسئله و تحریمهای آمریکا مانع چکاپ هواپیماها و تعویض بهموقع برخی قطعات آنها بوده است.
بحث زمینگیر بودن بیش از نیمی از هواپیماهای مسافربری ایران پیش از توافق هستهای و پس از آن نیز مطرح بوده است؛ دوره اجرای توافق کوتاهتر از آن بود که به احیای قابل اعتنای ناوگانی برسد که وضعیت بحرانی آن به سالیان قبل بازمیگردد.